Difterie via de luchtwegen in je lichaam. Je kunt difterie krijgen door hoesten of niesen van een besmet persoon. Of door contact met besmette wonden of zweren. Regelmatig loopt iemand difterie op in het buitenland. Ook kun je van besmette dieren difterie krijgen of van ongepasteuriseerde melk.

De meest voorkomende symptomen van een besmetting met difterie zijn:
* koorts
* verkoudheid
* keelpijn en hese stem
* (bloederige) afscheiding uit de neus
* ernstige benauwdheid (wat tot verstikking kan leiden)

Difterie kan op verschillende plaatsten voorkomen. De plaats van de infectie bepaalt welke ziekteverschijnselen het geeft. Difterie in de neus is een minder erge variant. Mocht de difterie echter op de huid zitten dan zullen er waarschijnlijk zweren ontstaan.

De tijd tussen de besmetting en ziek worden is gemiddeld twee tot vijf dagen.

De tetanusbacterie kan het lichaam binnenkomen via een wond, doordat er bijvoorbeeld straatvuil in de wond komt. Dit kan bijvoorbeeld zijn als je op straat gevallen bent en er een wond aan over houdt. Besmetting is ook mogelijk bij aanraking van de wond met stof, (paarden)mest of aarde. Ook ‘indirecte’ besmetting is mogelijk, als je gebeten wordt door een beest dat straatvuil in zijn bek heeft, of een beet van een huisdier zoals een konijn of een cavia. Overigens hoeft de wond niet heel groot te zijn, ook een klein wondje, bijvoorbeeld van een prik aan een rozenstruik kan genoeg zijn om tetanus op te lopen. Brandwonden waar stof of vuil in komt zijn ook gevoelig om een tetanusbacterie in te krijgen.

U heeft kans op tetanus, als u een wond heeft opgelopen waar (mogelijk) vuil in zit. Het gaat om deze wonden:

• snij- of schaafwond waar straatvuil, aarde of mest in kan zitten
• dierenbeet
• diepe brandwond (tweede- of derdegraads)

Tetanus geeft spierverkramping in het hele lichaam. Het kan leiden tot een verkramping van de kaakspieren (kaakklem),  ademhalingsproblemen en sliklachten. Tevens kunnen, door beschadiging van spier- en zenuwstelsel botbreuken, hoge bloeddruk en hartritmestoornissen ontstaan. De gifstoffen kunnen rondom de wond waarmee je de bacterie hebt opgelopen stijfheid geven. Iemand kan ook helemaal verkrampen, waardoor het lichaam als het ware krom trekt. Als behandeling worden hoge doseringen antistoffen tegen de gifstof gegeven. Zonder goede behandeling is tetanus dodelijk. 

Als je besmet bent met het tetanusbacterie, duurt het meestal 6-15 dagen voordat je ziek wordt, maar het kan ook enkele maanden duren. De eerste symptomen zijn meestal eerst rusteloosheid, geprikkeldheid en hoofdpijn. Daarna treedt verkramping van de spieren op. Omdat de bacterie snel werkt en de gifstof de grootste problemen veroorzaakt, helpen antibiotica niet. Daarom is preventie door vaccinatie belangrijk.

De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 3-21 dagen, maar kan zelfs een paar maanden zijn.

In Nederland is een vaccinatie tegen Tetanus sinds 1957 een onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma en wordt aan alle kinderen aangeboden in de combinatievaccinaties DTP, DKTP en DKTP-HepB-Hib. Daardoor komt tetanus ook bijna niet meer voor in ons land. Dat betreft dan vaak een ongevaccineerd kind met een relatief kleine verwonding. Kinderen met grote wonden worden in het ziekenhuis vaak al extra gevaccineerd als er sprake is van een risicovolle wond. Mensen die veel met dieren of vuil werken, zoals boeren, dierenartsen en vuilnisophaalmedewerkers hebben meer risico om tetanus op te lopen.

Naast kinderen wordt ook aan reizigers met een verre bestemming worden ook tetanusvaccinaties gegeven.

Verre reis
Neem contact op met de GGD of uw huisarts als u een verre reis gaat maken en u uw laatste tetanusinjectie (meer dan) 10 jaar geleden gehad heeft.

Werk
Heeft u een beroep met een grote kans op wondjes én contact met aarde, straatvuil of mest? Zorg er dan voor dat u elke 10 jaar opnieuw tegen tetanus wordt ingeënt.

Neem ook contact op met uw huisarts als u een snij- of schaafwond heeft waar (mogelijk) vuil in zit én

• het (meer dan) 10 jaar geleden is dat u voor het laatst tegen tetanus bent ingeënt;
• u nog nooit tegen tetanus bent ingeënt;
• u niet weet of u ooit tegen tetanus bent ingeënt;
• uw afweer verminderd is door bijvoorbeeld medicijnen (bijvoorbeeld prednison ) of chemotherapie of doordat uw milt is verwijderd.

De arts zal dan ook nagaan of en wanneer u tegen tetanus bent ingeënt. 

Neem bij een bijtwond altijd even contact op met uw huisarts. Het kan zijn dat u een tetanusinjectie of antibiotica nodig heeft. Kijk voor meer informatie bij Ik heb een bijtwond.

Bij verbranding is direct en 10 tot 20 minuten koelen met lauw water het allerbelangrijkst.

Bel na koeling de huisarts

• bij een blaar in gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen
• als de brandwond groter is dan de helft van de hand van degene die zich heeft verbrand
• als de verbrande plek geelwit, bruin of zwart is en juist geen pijn doet

Heeft een baby of kleuter een brandwond? Bel na koeling altijd de huisarts. 

U heeft geen prik tegen tetanus nodig:

• als u als kind alle prikken tegen tetanus heeft gehad én
  • jonger bent dan 20 jaar óf
  • minder dan 10 jaar geleden nog eens tegen tetanus bent ingeënt.

U heeft ook geen prik tegen tetanus nodig bij:

• een schone wond
• een eerstegraads brandwond (zonder blaren)
• een klein tweede- of derdegraads brandwondje

In andere gevallen: bel uw huisarts. U heeft mogelijk een of meer prikken nodig. 
Het is het beste als u de inenting(en) zo snel mogelijk na de verwonding krijgt, maar het kan nog tot uiterlijk 3 weken erna. 

In de meeste gevallen krijgen de mensen die het het poliovirus hebben opgelopen alleen een ‘griepje’, of merken er weinig van. Na besmetting zal het nog zo een 1 tot 2 weken duren voordat je er ziek wordt. Bij maar ongeveer 1% van de mensen die het poliovirus oplopen verspreidt het zich naar de hersenen en zenuwen. De aandoening kan verlamming van armen of benen veroorzaken. het komt maar een enkele keer voor dat er verlamming optreedt van de slikspieren of ademhalingsspieren. In dat geval bestaat de kans dat je aan polio kan overlijden. Bij sommige poliopatiënten treden de klachten na een aantal jaar opnieuw op en kunnen verlammingen en spierzwakte krijgen door het postpoliosyndroom.

Bij iemand die besmet is met het poliovirus zit de virus in de ontlasting in de darmen en in de keel. Dit virus kan overgedragen worden via besmet drinkwater of voedsel en ook via kleine druppeltjes in de lucht die ontstaan bij praten, schreeuwen of zingen. Als je het virus hebt opgelopen kan het via je darmen verder je lichaam in komen en je zenuwen of hersenen ernstig beschadigen.

Als je tegen polio bent gevaccineerd, dan ben je beschermd tegen alle 3 typen poliovirussen. In Nederland is het poliovaccin een onderdeel van het Rijksoverheidsvaccinatieprogramma en komt dus eigenlijk hier niet meer voor. Landen als Pakistan, Afghanistan en Nigeria daar komt het helaas nog wel voor. Maar er wordt aan gewerkt om polio over de hele wereld uit te roeien. Ongevaccineerde reizigers, immigranten en vluchtelingen vanuit de genoemde landen kunnen het virus naar andere landen verspreiden. Daarom is het van groot belang dat alle kinderen in de wereld tegen polio worden gevaccineerd om nieuwe verspreiding te voorkomen.

In 1957 werd de vaccinatie tegen polio opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Na de introductie van de vaccinatie traden in 1971, 1978 en 1992/93 nog enkele epidemieën op binnen groepen die om religieuze redenen vaccinatie afwijzen. Nu komt polio niet meer voor in Nederland.

Helaas is er geen behandeling tegen polio en dient je lichaam zelf het virus op te ruimen,