DTP (Difterie, Tetanus & Polio)
Difterie is een ernstige en zeer besmettelijke ziekte bij kinderen en volwassenen.
Tetanus – ook wel wondkramp genoemd – komt overal ter wereld voor.
Poliomyelitis oftewel polio is ook bekend als kinderverlamming.
Waar komen Difterie, Polio en Tetanus voor?
Difterie komt overal ter wereld voor, maar toch vooral in landen met een gebrekkig vaccinatieprogramma. Op het ogenblik is difterie bijvoorbeeld een groot probleem in delen van de oude Sovjet-Unie. Tetanus komt over de gehele wereld voor en beperkt zich niet tot een bepaald werelddeel of gebied. Polio komt als gevolg van succesvolle vaccinatieprogramma’s in de westerse wereld niet meer voor, behoudens incidentele uitbraken onder niet-gevaccineerde groepen in de bevolking. Op dit moment komt polio vooral voor op de Indiase subcontinent en in West- en Centraal-Afrika.
Difterie
Difterie is een ernstige en zeer besmettelijke ziekte bij kinderen en volwassenen. Deze ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Corynebacterium diphtheriae en komt voor in verschillende vormen. De gevolgen van de gifstoffen van deze bacterie veroorzaken een witgrijs vlies achter in de keel, hierdoor kan je (kind) moeilijk ademhalen. Hierbij kunnen de gifstoffen van de infectie de stembanden, het hart en het zenuwstelsel aantasten. Het kan zelfs tot levensgevaarlijke situaties leiden als de hartspier is aangedaan.
Bron: RIVM – korte uitleg over difterie en de gevolgen ervan.
Hoe loop je difterie op?
Via de luchtwegen kan je difterie kan je krijgen. Hierdoor kun je difterie krijgen door hoesten of niesen van een besmet persoon. Of door contact met besmette wonden of zweren. Regelmatig loopt iemand difterie op in het buitenland. Het schijnt ook zo te zijn dat je van besmette dieren difterie kunt krijgen of van ongepasteuriseerde melk.
Wat zijn de symptomen van difterie?
De meest voorkomende symptomen van een besmetting met difterie zijn:
* koorts
* verkoudheid
* keelpijn en hese stem
* (bloederige) afscheiding uit de neus
* ernstige benauwdheid (wat tot verstikking kan leiden)
Difterie kan op verschillende plaatsten voorkomen. De plaats van de infectie bepaalt welke ziekteverschijnselen het geeft. een minder erge variant is difterie in de neus. Mocht de difterie echter op de huid zitten dan zullen er waarschijnlijk zweren ontstaan.
Is difterie besmettelijk?
De incubatietijd van difterie?
De tijd tussen de besmetting en ziek worden is gemiddeld twee tot vijf dagen.
Wat zijn de gevolgen van difterie?
Hoe difterie te behandelen?
Valt difterie binnen het Rijksvaccinatieprogramma?
Tetanus
Tetanus – ook wel wondkramp genoemd – komt overal ter wereld voor. Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie Clostridium tetani. Deze bacterie kan in het lichaam binnenkomen via een wond waar vuil (van bijvoorbeeld straat) in is gekomen. Mensen kunnen elkaar niet besmetten met het tetanusbacterie. De bacterie maakt gifstoffen aan en geeft spierkrampen met vaak ernstige, levensbedreigende gevolgen. Bescherming tegen een tetanusbacterie kan alleen maar door middel van een vaccinatie. Tetanusvaccinatie zit in het Rijksvaccinatieprogramma en wordt aan alle kinderen in Nederland aangeboden. Daardoor komt komt nog maar sporadisch voor in Nederland.
Bron: RIVM – korte uitleg over tetanus en de gevolgen ervan.
Hoe loop je tetanus op?
De tetanusbacterie kan het lichaam binnenkomen via een wond, doordat er bijvoorbeeld straatvuil in de wond komt. Dit kan bijvoorbeeld zijn als je op straat gevallen bent en er een wond aan over houdt. Tevens is besmetting mogelijk bij aanraking van de wond met stof, (paarden)mest of aarde. Ook ‘indirecte’ besmetting is mogelijk. Doordat je bijvoorbeeld gebeten wordt door een beest dat straatvuil in zijn bek heeft, of een beet van een huisdier zoals een konijn of een cavia. Overigens hoeft de wond niet heel groot te zijn, ook een klein wondje, bijvoorbeeld van een prik aan een rozenstruik kan genoeg zijn om tetanus op te lopen. Brandwonden waar stof of vuil in komt zijn ook gevoelig om een tetanusbacterie in te krijgen.
U heeft kans op tetanus, als u een wond heeft opgelopen waar (mogelijk) vuil in zit. Het gaat om deze wonden:
- snij- of schaafwond waar straatvuil, aarde of mest in kan zitten
- dierenbeet
- diepe brandwond (tweede- of derdegraads)
Wat zijn de symptomen van tetanus?
Tetanus geeft spierverkramping in het hele lichaam. Het kan leiden tot een verkramping van de kaakspieren (kaakklem), ademhalingsproblemen en sliklachten. Tevens kunnen, door beschadiging van spier- en zenuwstelsel botbreuken, hoge bloeddruk en hartritmestoornissen ontstaan. De gifstoffen kunnen rondom de wond waarmee je de bacterie hebt opgelopen stijfheid geven. Iemand kan ook helemaal verkrampen, waardoor het lichaam als het ware krom trekt. Als behandeling worden hoge doseringen antistoffen tegen de gifstof gegeven. Zonder goede behandeling is tetanus dodelijk.
Als je besmet bent met het tetanusbacterie, duurt het meestal 6-15 dagen voordat je ziek wordt, maar het kan ook enkele maanden duren. De eerste symptomen zijn meestal eerst rusteloosheid, geprikkeldheid en hoofdpijn. Daarna treedt verkramping van de spieren op. Omdat de bacterie snel werkt en de gifstof de grootste problemen veroorzaakt, helpen antibiotica niet. Daarom is preventie door vaccinatie belangrijk.
Wat is de incubatietijd van tetanus?
De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 3-21 dagen, maar kan zelfs een paar maanden zijn.
Tetanus in Nederland
In Nederland is een vaccinatie tegen Tetanus sinds 1957 een onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma en wordt aan alle kinderen aangeboden in de combinatievaccinaties DTP, DKTP en DKTP-HepB-Hib. Daardoor komt tetanus ook bijna niet meer voor in ons land. Indien dat wel het geval is, dan betreft dat vaak een ongevaccineerd kind met een relatief kleine verwonding. Kinderen met grote wonden worden in het ziekenhuis vaak al extra gevaccineerd als er sprake is van een risicovolle wond. Mensen die veel met dieren of vuil werken, zoals boeren, dierenartsen en vuilnisophaalmedewerkers hebben meer risico om tetanus op te lopen.
Naast kinderen wordt ook aan reizigers met een verre bestemming worden ook tetanusvaccinaties gegeven.
Verre reis
Neem contact op met de GGD of uw huisarts als u een verre reis gaat maken en u uw laatste tetanusinjectie (meer dan) 10 jaar geleden gehad heeft.
Werk
Heeft u een beroep met een grote kans op wondjes én contact met aarde, straatvuil of mest? Zorg er dan voor dat u elke 10 jaar opnieuw tegen tetanus wordt ingeënt.
Hoe tetanus te behandelen?
Neem ook contact op met uw huisarts als u een snij- of schaafwond heeft waar (mogelijk) vuil in zit én
- het (meer dan) 10 jaar geleden is dat u voor het laatst tegen tetanus bent ingeënt;
- u nog nooit tegen tetanus bent ingeënt;
- u niet weet of u ooit tegen tetanus bent ingeënt;
- uw afweer verminderd is door bijvoorbeeld medicijnen (bijvoorbeeld prednison ) of chemotherapie of doordat uw milt is verwijderd.
De arts zal dan ook nagaan of en wanneer u tegen tetanus bent ingeënt.
Neem bij een bijtwond altijd even contact op met uw huisarts. Hierdoor kan zijn dat u een tetanusinjectie of antibiotica nodig heeft.
Bij verbranding is direct en 10 tot 20 minuten koelen met lauw water het allerbelangrijkst.
Bel na koeling de huisarts
- bij een blaar in gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen
- als de brandwond groter is dan de helft van de hand van degene die zich heeft verbrand
- als de verbrande plek geelwit, bruin of zwart is en juist geen pijn doet
Heeft een baby of kleuter een brandwond? Bel na koeling altijd de huisarts.
U heeft geen prik tegen tetanus nodig:
- als u als kind alle prikken tegen tetanus heeft gehad én
- jonger bent dan 20 jaar óf
- minder dan 10 jaar geleden nog eens tegen tetanus bent ingeënt.
U heeft ook geen prik tegen tetanus nodig bij:
- een schone wond
- een eerstegraads brandwond (zonder blaren)
- een klein tweede- of derdegraads brandwondje
In andere gevallen: bel uw huisarts. U heeft mogelijk een of meer prikken nodig.
Het is het beste als u de inenting(en) zo snel mogelijk na de verwonding krijgt, maar het kan nog tot uiterlijk 3 weken erna.
Polio
Poliomyelitis oftewel polio is ook bekend als kinderverlamming. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een virus. Het poliovirus wordt van mens op mens overgedragen door besmet voedsel, besmette ontlasting of besmet water of door kleine druppeltjes in de lucht. Deze infectie kan leiden tot verlammingen. In 1957 werd de vaccinatie ingevoerd. Sindsdien komt polio maar heel weinig voor in Nederland.
Bron: RIVM – korte uitleg over polio
Hierbij de symptomen van polio?
In de meeste gevallen krijgen de mensen die het het poliovirus hebben opgelopen alleen een ‘griepje’, of merken er weinig van. Nadat iemand besmet is zal het nog zo een 1 tot 2 weken duren voordat je er ziek wordt. Bij maar ongeveer 1% van de mensen die het poliovirus oplopen verspreidt het zich naar de hersenen en zenuwen. De aandoening kan verlamming van armen of benen veroorzaken. het komt maar een enkele keer voor dat er verlamming optreedt van de slikspieren of ademhalingsspieren. In dat geval bestaat de kans dat je aan polio kan overlijden. Bij sommige poliopatiënten treden de klachten na een aantal jaar opnieuw op en kunnen verlammingen en spierzwakte krijgen door het postpoliosyndroom.
Hoe loop je polio op?
Bij iemand die besmet is met het poliovirus zit de virus in de ontlasting in de darmen en in de keel. Daardoor kan dit virus overgedragen worden via besmet drinkwater of voedsel en ook via kleine druppeltjes in de lucht die ontstaan bij praten, schreeuwen of zingen. Als je het virus hebt opgelopen kan het via je darmen verder je lichaam in komen en je zenuwen of hersenen ernstig beschadigen.
Wie krijgt polio?
Als je tegen polio bent gevaccineerd, dan ben je beschermd tegen alle 3 typen poliovirussen. In Nederland is het poliovaccin een onderdeel van het Rijksoverheidsvaccinatieprogramma en komt dus eigenlijk hier niet meer voor. Maar in landen als Pakistan, Afghanistan en Nigeria komt het helaas nog wel voor. Er wordt aan gewerkt om polio over de hele wereld uit te roeien. Ongevaccineerde reizigers, immigranten en vluchtelingen vanuit de genoemde landen kunnen het virus naar andere landen verspreiden. Daarom is het van groot belang dat alle kinderen in de wereld tegen polio worden gevaccineerd om nieuwe verspreiding te voorkomen.
Polio in Nederland
In 1957 werd de vaccinatie tegen polio opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Daarna traden in 1971, 1978 en 1992/93 nog enkele epidemieën op binnen groepen die om religieuze redenen vaccinatie afwijzen. Tegenwoordig komt polio niet meer voor in Nederland.
Hoe polio te behandelen?
Helaas is er geen behandeling tegen polio en dient je lichaam zelf het virus op te ruimen,
Inenting tegen polio
Er zijn drie verschillende poliovirussen. Met het vaccin wordt er voor gezorgd dat je afweerstoffen maakt tegen de drie poliovirussen. In Nederland wordt het vaccin gegeven in de combinatievaccins DTP, DKTP of DKTP-HepB-Hib. In het Rijksvaccinatieprogramma krijgen zuigelingen 4 inentingen en op 4- en 9 –jarige leeftijd krijg je opnieuw een inenting tegen polio.
Geïnspireerd door bron: RIVM
Laat u altijd persoonlijk adviseren door een deskundig adviseur .
Kijk voor een locatie op de volgende link: VACCINATIEADRESSEN
Andere infecties en ziektes:
- Buiktyfus
- Chikungunya
- Cholera
- Coronavirus (COVID-19)
- Dengue
- Diarree
- Ebola virus
- Gele koorts
- Griep
- Haemophilus influenzae type b (Hib)
- Hepatitis A
- Hepatitis B
- Hoogteziekte
- Influenza A: Mexicaanse griep
- Japanse encefalitis
- Legionella bacterie en de veteranenziekte
- Kinkhoest
- Malaria
- Meningitis (Hersenvliesontsteking)
- Pneumokokken
- Polio
- Rabiës (Hondsdolheid)
- Schistosomiasis (Bilharzia)
- Tekenencefalitis
- Tetanus
- Tuberculose
- Vogelgriep/vogelpest
- West Nile-virus
- Zikavirus