Afweerstoornis en recidiverende infecties
Ziektebeeld
Recidiverende bovenste luchtweginfecties, zoals een verkoudheid, oorontsteking en keelontsteking zijn bij jonge kinderen zeer algemeen voorkomende ziekten. Hiervoor is geen nader onderzoek nodig. Indien er echter zoveel infecties zijn dat het veel meer is dan mag worden verwacht, is er mogelijk een afweerstoornis in het spel. Heeft een jong kind bijvoorbeeld per jaar meer dan vier keer een oorontsteking, dan vinden we dat te veel. Er zijn erg veel soorten afweerstoornissen, waarbij hier alleen de meest voorkomende vormen worden genoemd. (zie ook meer weten).
In onderstaande situaties moet altijd aan een afweerstoornis worden gedacht:
- Recidiverende ernstige infecties, zoals hersenvliesontsteking of longontsteking;
- Meerdere aangetoonde bacteriële infecties per jaar;
- Infecties met een vreemd of langdurig beloop;
- Recidiverende abcesvorming diep in de huid of in organen;
- Complicaties na vaccinatie;
- Ongewoon veel wratten;
- Moeilijk behandelbaar astma;
- Groeistoornissen;
- Onvoldoende gewichtstoename en slecht gedijen;
- Laat afvallen van de navelstreng (na 14 dagen);
- Uitgebreid eczeem;
- Een stoornis in de afweer in de familie;
Oorzaken
Bij afweerstoornissen kan er onder andere een probleem zitten in de productie van een bepaald soort antistoffen (immunoglobulinen) of in het onvermogen van sommige cellen om bacteriën in het lichaam op te ruimen. Er zijn veel soorten afweerstoornissen. Het gaat hierbij vaak om tamelijk zeldzame ziekten. Als uw kind hiervan verdacht wordt zal het worden verwezen naar een kinderarts, of kinderarts-infectioloog/immunoloog.
Voorts blijkt ook dat wanneer baby’s door onvoldoende inname van vitamine D door de moeder in de zwangerschap of tijdens de periode van borstvoeding een te laag gehalte krijgen van deze vitamine ze gemakkelijker een luchtweginfectie oplopen.
Ook ijzertekort bij kinderen geeft aanleiding tot het sneller krijgen van bijvoorbeeld luchtweginfecties.
Onderzoeken
Centraal bij het onderzoek naar afweerstoornissen staat bloedonderzoek. Dit onderzoek wordt stapsgewijs gedaan. Dat wil zeggen afhankelijk van het probleem wordt eerst een aantal mogelijkheden onderzocht. Indien hierin geen afwijkingen worden gevonden wordt een volgende categorie mogelijke afwijkingen onderzocht enzovoort.
Behandeling
Bij de eenvoudige afweerstoornissen , vooral die zich veel uiten in het Keel- Neus- en Oorgebied, wordt meestal overgegaan op het geven van beschermende (profylactische) antibiotica. Een veel gebruikt middel hierbij is cotrimoxazol. Het wordt voorgeschreven door uw kinderarts. Uw kind blijft meestal onder poliklinische controle.
Bij andere tekorten aan antistoffen kan het nodig zijn om deze geregeld via een infuus toe te dienen. Dit kan in een aantal gevallen thuis gebeuren. Zie ook het onderdeel: Medische zorg thuis.
Veelgestelde vragen
Waarom krijgen zuigelingen en peuters op de crèche zo gemakkelijk ziekten?
Antwoord: Vooral jonge kinderen zijn gevoeliger voor het krijgen van infecties. In een omgeving waar veel virussen rond dwarrelen pikken juist zij daarom snel een luchtweg- en maagdarminfectie op. Daar komt bij dat jonge kinderen weinig hygiënisch met elkaar omgaan. Zij proesten elkaar vol aan en zitten bij hun spel ook dichter op elkaar dan oudere kinderen.
Wanneer zijn zulke infecties niet meer normaal?
Antwoord: Als er veel infecties zijn waarbij uw kind hoge koorts heeft en erg ziek is, met geel snot, of chronische looporen, ondanks alle behandeling is het zaak om aan een afweerstoornis te denken. Ook het onvoldoende reageren op een antibioticumkuur van de huisarts kan een aanwijzing zijn dat er een afweerstoornis aanwezig is.
Meer weten
De meest voorkomende afweerstoornis wordt veroorzaakt door een tekort aan bepaalde immunoglobulines. Dat zijn antistoffen die een rol spelen bij het voorkomen van infecties. het gaat hierbij vaak om tekorten van de immunoglobuline typen A en G. Dit worden daarom Ig A of Ig G antistoftekorten genoemd. Tekorten komen vaak voor bij jonge kinderen. Op oudere leeftijd kan men daar “overheen groeien”.
De Ig A antistoffen zitten vooral in slijmvliezen, dus op de overgang van van buiten naar binnen. Daarom is het te begrijpen dat een Ig A tekort zich vooral uit in infecties op het Keel- Neus- & Oorgebied.